Άρθρα Παναγιώτη Ε. Πετράκη - Real

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΩΡΑ ΤΟ LOCKDOWN

Θυμάμαι, τέλος Φεβρουαρίου του 2020, που μας ρωτούσαν για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία της Δύσης και της Ελλάδας, να δίδουμε απαντήσεις που είχαν ως βάση τον περιορισμένο αριθμό κρουσμάτων που είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή εμφανιστεί, προσθέτοντας ότι στο κανονικό αναμενόμενο σενάριο οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι περιορισμένες, αλλά στο δυσμενές σενάριο θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Έκτοτε και μέχρι σήμερα δίνουμε εκτιμήσεις στις οποίες το δυσμενέστερο σενάριο συνεχώς επιβεβαιώνεται!

ΕΜΒΟΛΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η επιτυχημένη, ασφαλής και αποτελεσματική διανομή του εμβολίου θα ενισχύσει την οικονομική ανάκαμψη το 2021, διότι η κοινωνική αποστασιοποίηση θα χαλαρώσει, αλλά και η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών θα ενισχυθεί. Θα παρατηρηθούν τρεις ταχύτητες εισόδου του εμβολίου. Μία πολύ γρήγορη, που θα γίνει σε χώρες με καλά και ανταγωνιστικά συστήματα υγείας και καλή κυβερνητική και διοικητική οργάνωση (Γερμανία, Νότια Κορέα, Κίνα). Αυτή η ομάδα χωρών θα δει το εμβόλιο τέλος του 2020, αρχές του 2021.

ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΜΨΗ

Οι οικονομικές εξελίξεις οδηγούν σε μία ουσιαστική διάκριση μεταξύ βραχυμεσοπρόθεσμων μέτρων αντιμετώπισης της ύφεσης και αναπτυξιακών μέτρων μεγέθυνσης που τοποθετούνται από το τέλος του 2021. Οι δώδεκα μήνες που έχουμε μπροστά μας αφιερώνονται στην αντιμετώπιση της ύφεσης (και των ελληνοτουρκικών).

ΣΟΒΑΡΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Η χώρα ζει μια βαθύτατη ύφεση, με το ακρότατο σημείο της αυτό το καλοκαίρι. Ήδη προχωράμε προς τη σημαντική επιβράδυνσή της, γεγονός που οδηγεί στην ανάκαμψη του 2021, εφόσον βεβαίως δεν χαθεί ο έλεγχος στο επιδημιολογικό μέτωπο. Σε διεθνές επίπεδο, οι διασυνοριακές επενδύσεις έχουν μειωθεί κατά 40%, με κύρια θύματα τις υπό ανάπτυξη οικονομίες και τις πιο αδύνατες οικονομίες. Όμως, η ελληνική οικονομία εντάσσεται πλέον στον πυρήνα της ευρωζώνης. Έτσι απολαμβάνει τα οφέλη του ασφαλούς παραδείσου, με αποτέλεσμα το κόστος του δανεισμού του Δημοσίου να προσεγγίζει αρνητικά επίπεδα.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ

Οι ανάγκες των λαών της Ευρώπης με την κρίση της COVID-19 να βρίσκεται μάλλον σε φάση ελέγχου και το γεωστρατηγικό σκηνικό να αναδεύεται επικίνδυνα, συνοψίζονται στην εξασφάλιση απασχόλησης και ασφάλειας. Η ασφάλεια, που, σημειωτέον, έχει δύο διαστάσεις (υγειονομική και γεωστρατηγική), αντιμετωπίστηκε σε ένα (μικρό) βαθμό μόνο. Το γεωστρατηγικό επέλεξαν να το συζητήσουν τον Σεπτέμβριο και στο υγειονομικό ναι μεν συμφώνησαν σε μία αύξηση του Rescue EU από 1,1 δισ. ευρώ σε 1,7 δισ. ευρώ, αλλά δεν προσέθεσαν την υγειονομική διάσταση στις προτεραιότητες επένδυσης των κεφαλαίων.

ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Βρισκόμαστε στην καρδιά της μεγαλύτερης και ταχύτερης ύφεσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει η οικονομική πολιτική ικανοποιητική απάντηση στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα; Στο κοινωνικό επίπεδο, η Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ κερδίζει, αλλά έτσι κι αλλιώς η κρίση είναι μεγάλη. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας στις ΗΠΑ είναι αναλογικά πολύ περισσότεροι από ό,τι στην Ευρώπη. Ήταν 82 εκατ. το 2019, θα γίνουν 102 εκατ. το 2020 και θα πέσουν στα 98 εκατ. το 2021. Ποσοστιαία η Ευρώπη βρίσκεται στο μισό των επιπέδων αυτών. Η Ελλάδα των μνημονίων είχε 1,8 εκατ.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Το ερώτημα βρίσκεται στο μυαλό όλων μας: Πότε, πώς και πόσο θα ανακάμψουμε οικονομικά από την πανδημία. Προς το παρόν, ο μέσος όρος 22 οίκων που κάνουν προβλέψεις για την ελληνική οικονομία τώρα τοποθετούν την ύφεση του 2020 μεταξύ -7% και -8%, διατηρώντας την αβεβαιότητα σε υψηλά επίπεδα.

Παρακολουθούμε προσεκτικά έγκριτες αναλύσεις σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για να καταλάβουμε πώς αυτοί που παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις γίνονται αισιόδοξοι και πόσο απαισιόδοξοι.

ΟΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ Ή ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑ COVID-19 ΕΠΟΧΗ;

Η νόσος COVID-19 είναι ένας εξωγενής, συστηματικός κίνδυνος που απειλεί την προσφορά αγαθών, τη ζήτησή τους, δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον, ενώ προκάλεσε μια πολύ γρήγορη και πολύ βαθιά κρίση με μεσαίας διάρκειας επιπτώσεις και ασύμμετρες συνέπειες σε όλη την παγκόσμια οικονομία. Ο μεγάλος άγνωστος, το επιδημιολογικό, παραμένει.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Θα υποθέσουμε ότι η επόμενη μέρα τοποθετείται γύρω στις 15 Μαΐου. Βεβαίως δεν θα ανοίξει πλήρως η οικονομία και δεν θα ανοίξουν όλες οι οικονομίες με συγχρονισμένο τρόπο.

            Θα συμφωνήσουμε όμως ότι θα αρχίσει η ανοικοδόμηση και ότι οι μετέπειτα ενοχλητικές επανεμφανίσεις του ιού δεν θα οδηγήσουν σε πισωγυρίσματα.

            Η επόμενη μέρα θα μας βρει τρέχοντας με μία ύφεση με κύκλους εργασιών που εξανεμίστηκαν, προϊόν που δεν παράχθηκε ποτέ, έσοδα για το κράτος και τις εταιρίες που χάθηκαν για πάντα.

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟ 2020

Το βάθος της ύφεσης στην ελληνική οικονομία δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί και κάθε φορά που το κάνουμε οι κίνδυνοι βρίσκονται προς την αρνητική πλευρά. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλο τον δυτικό κόσμο. Από την παραγωγή λείπουν χέρια, από τη ζήτηση κυριαρχούν προσωπικές και οικονομικές αρνητικές προσδοκίες και δημιουργείται χρηματοπιστωτική ανισορροπία. Γνωρίζουμε πόσο μας στοιχίζει κάθε μήνας που είναι κλειστή οικονομία (περίπου το 35% του μηνιαίου ΑΕΠ), αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει.