Η ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ

Σε προηγούμενο σημείωμά μας, όπου ανιχνεύαμε το 2022, είχαμε διατυπώσει την άποψη ότι θα είναι ένα έτος που θα προσθέσει στην ανάπτυξη πάνω από την αντιστάθμιση των απωλειών των ετών της Covid, και των παλαιότερων ετών της μνημονιακής κρίσης, αλλά θα χαρακτηρίζεται από προκλήσεις, διλήμματα και αβεβαιότητα.

Βλέπετε ο κόσμος δεν έχει παρόμοιες εμπειρίες ούτε από την ταχύτατη τεχνική κάθοδο στην ύφεση του 2020, ούτε από την ταχεία άνοδο της επιστροφής στην κανονικότητα. Η επιστροφή στην κανονικότητα που έγινε μετά την κρίση του 2012 ήταν αρκετά πιο αργή και προσεκτική κυρίως λόγω της μονομερούς πηγής του προβλήματος (υπερχρέωση). Τώρα έχουμε ένα σύμπλεγμα προβλημάτων που συνοψίζονται στη συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση, στις προβληματικές γραμμές παραγωγής, στις αλλαγές της τεχνολογίας και τις απαιτούμενες αλλαγές, μαζί με τις ελλείψεις, στις δεξιότητες των εργαζομένων που εντάθηκαν και επιταχύνθηκαν.

Συγχρόνως αναμένεται να εκδηλωθεί μία αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια που θα είναι κυρίως αποτέλεσμα της δίχρονης συμπίεσης του τρόπου ζωής και των προσδοκιών της μετά Covid εποχής. Εδώ θα παίξουν ρόλο και οι πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες απειλούν το διαθέσιμο ιδιωτικό εισόδημα, τις αποταμιεύσεις και την αγοραστική δύναμη.

Ο πληθωρισμός έδειξε τα δόντια του και τον Δεκέμβριο στο 5,1% (σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2020). Αυτή η μεταβολή οδηγεί τη μέση μεταβολή των τιμών το 2021 κοντά στο 1,1% έναντι -1,24% το 2020. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ευρώπη (5% τον Δεκέμβριο).

Αντιλαμβανόμαστε βέβαια ότι μία αύξηση αυτού του μεγέθους (γύρω στο 1,1%) για όλο το 2021 δεν θα προκαλούσε προβληματισμό εάν δεν ήταν τόσο απότομη η αυξητική μεταβολή και εάν δεν προκαλούσε ανησυχία για το μέλλον.

Σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι ο πληθωρισμός που έχουμε συνδέεται κατά περίπου 50% με τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και το υπόλοιπο συνδέεται με την έλλειψη κανονικότητας στις γραμμές εφοδιασμού και τις ελλείψεις σε προσωπικό. Οι ενεργειακές τιμές υπό τις σημερινές συνθήκες (όχι ένταση με Ουκρανία), παρόλο που οι λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου έχουν ήδη σήμερα εξωπραγματική διάσταση, αναμένεται να συνεχίσουν να είναι υψηλές και οι αυξήσεις τους να προσγειωθούν σε χαμηλότερα επίπεδα στο 2ο εξάμηνο του 2022 με μείωση τιμών το 2023. Συνεπώς έχουμε έναν πληθωρισμό που προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς και όχι από την πλευρά της ζήτησης και έχει ένα βραχυχρόνιο χαρακτήρα με προοπτικές μείωσης και  γι’ αυτό δεν προσφέρονται οι φορολογικές μειώσεις για την αντιμετώπιση του. Εξάλλου εάν ήταν πληθωρισμός ζήτησης, θα συνδεόταν με πληθωριστικές προσδοκίες που δεν έχουν εμφανιστεί.

Ο πληθωρισμός θα κυμανθεί γύρω στο 2,5% για το πρώτο εξάμηνο του 2022 ενώ ο μέσο ετήσιος πληθωρισμός για όλο το 2022 αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 2%. Η Όμικρον λειτουργεί εξάλλου ανασχετικά.

Συνεπώς δεν βλέπουμε να συντρέχουν, μέχρι στιγμής, ικανοί λόγοι σοβαρής γενικότερης πληθωριστικής ανησυχίας παρόλο που δημιουργούνται νέα θέματα αναγκών αναπροσαρμογής της ευρωπαϊκής ενεργειακής τιμολόγησης, παραγωγικής αναδιάρθρωσης και αναδιανομής εισοδήματος. Στο πρώτο η απάντηση είναι οι στοχευμένες επιδοτήσεις του ενεργειακού κόστους, στο δεύτερο οι πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις και στο τρίτο οι παρεμβάσεις στους κατώτατους μισθούς.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 17 Ιανουαρίου 2022