Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Στις 15 Νοεμβρίου 2021 η στήλη αυτή αναφερόταν στο άλμα του πληθωρισμού το 2021 και τονίζαμε ως πιθανό κίνδυνο επέκτασης του φαινομένου «...τη γεωστρατηγική ένταση στην Κεντρική Ευρώπη με αιχμή του δόρατος τη σχέση Ρωσίας - Ουκρανίας, από το έδαφος της οποίας διέρχονται αγωγοί φυσικού αερίου όπου και εξαρτάται η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Εάν εκραγεί το μέτωπο αυτό μπορεί η Ευρώπη να οδηγηθεί σε ενεργειακή κρίση και παραγωγική ύφεση που θα θυμίζει την πετρελαϊκή κρίση του 1972 - 1973».

Τότε ακόμα το αέριο κόστιζε στην αγορά της Ολλανδίας 39,5 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στις 22 Δεκεμβρίου είχε πετάξει στα 129,0 ευρώ, αλλά η εξήγηση που είχε δοθεί δεν ήταν βέβαια αυτή που είχαμε προβλέψει έναν μήνα νωρίτερα: ήταν ο βαρύς χειμώνας σε συνδυασμό με την έλλειψη δημιουργίας προβλεπτικών αποθεμάτων στην Ευρώπη. Μήπως όμως κάποιοι «έβλεπαν» την εισβολή που ερχόταν (να θυμίσουμε τις αναφορές των ΗΠΑ); Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 (ημέρα εισβολής) το αέριο βρέθηκε στα 128 ευρώ και στις 7 Μαρτίου στα 199 ευρώ, για να αρχίσει μία καθοδική πορεία μέχρι τον Ιούνιο του 2022, οπότε μετά τη διατύπωση της ευρωπαϊκής πολιτικής περί ενεργειακής απεξάρτησης επέστρεψε σε ανοδική τροχιά.

Στα μέσα Αυγούστου του 2022 είχαμε πεισθεί ότι το αέριο θα ισορροπούσε έστω υψηλά. Έτσι αναμέναμε ότι το διάστημα Οκτωβρίου 2022 - Απριλίου 2023 η τιμή του αερίου θα κυμαινόταν στα 246 με 261 ευρώ για να βρεθεί τον Ιούνιο του 2023 στα 233 ευρώ με προοπτικές περαιτέρω αποκλιμάκωσης (συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στο Χρηματιστήριο του Amsterdam). Αυτό έδινε ένα χρονικό διάστημα αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού της τάξης των δεκαπέντε μηνών (μέχρι τέλος δηλαδή του 2023).

Όμως οι μελλοντικές τιμές στο ολλανδικό χρηματιστήριο ενεργειακών προϊόντων έχουν κάνει ένα καινούργιο άλμα: στις 24 Αυγούστου είναι πλέον στα 292,1 ευρώ. Για τον Οκτώβριο του 2022 τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης βρίσκονται σήμερα στα 314,7 ευρώ και παραμένουν εκεί μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2023, οπότε θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται για να φθάσει στα 170 ευρώ (καλοκαίρι 2024). Αυτό σημαίνει μία περαιτέρω επιβάρυνση της τιμής του αερίου κατά 25%, σε σχέση με τις προβλέψεις που είχαμε πριν από δύο εβδομάδες και συνεπάγεται μία επιμήκυνση στις πληθωριστικές πιέσεις ή/και επιδείνωση στο ουκρανικό μέτωπο. Από εδώ και πέρα μπορεί να λειτουργήσουν έξι σενάρια: να νικήσει η Ρωσία, να χάσει η Ρωσία, να συμβιβαστεί η Ρωσία, να μην τελειώσει ο πόλεμος, να νικήσει η Ουκρανία και να βγει ο πόλεμος εκτός ελέγχου. Και τα έξι όμως σενάρια δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μία αξιόλογη μειωτική πίεση στις τιμές του αερίου, παρότι το καθένα από αυτά συνεπάγεται διαφορετικές επιπτώσεις στις προοπτικές ανάπτυξης.

Το τωρινό άλμα των τιμών του αερίου μπορεί να οφείλεται στην τωρινή ξηρασία στην Ευρώπη. Μπορεί όμως να σχετίζεται με πρόβλεψη για την επικράτηση ενός αρνητικότερου μελλοντικού σεναρίου. Συνεπώς η Ευρώπη πρέπει «να έχει έναν ενεργότερο ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας». Το ανησυχητικό είναι ότι αυτό το γράφαμε και στις 15 Νοεμβρίου 2021.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 29 Αυγούστου 2022