ΜΕΙΚΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Έχουμε από μακρού συζητήσει την προσγείωση της οικονομικής δραστηριότητας και την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού για το 2023. Όμως τελευταία πυκνώνουν ορισμένες θετικές ενδείξεις βελτίωσης της εικόνας σε παγκόσμιο και σε ελληνικό επίπεδο, αν και φαίνεται ότι η επίδοση του 2022 θα είναι τελικά χαμηλότερη του αναμενόμενου, ιδίως για τον ρυθμό ανάπτυξης.

Στο παγκόσμιο επίπεδο επισημαίνεται καταρχήν το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας από τον Covid που αποκαθιστά, πάρα την υγειονομική καταστροφή, τις γραμμές παραγωγής και εφοδιασμού της Δύσης.

Στο ενεργειακό πεδίο ο καλός καιρός, στην Ευρώπη κυρίως, μείωσε σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας αφού τα μετεωρολογικά στοιχεία μιλάνε για υψηλές θερμοκρασίες που καταρρίπτουν πολλά ρεκόρ. Το αέριο βρίσκεται μόνο (!) στο διπλάσιο επίπεδο (έφθασε και στο πενταπλάσιο) σε σύγκριση με τη χρυσή εποχή (πριν από τον Μάρτιο του 2021) και το πετρέλαιο γύρω στα 80 δολάρια το Brent. Στην Ελλάδα (μέχρι και τον Δεκέμβριο) η μείωση της κατανάλωσης ενεργειακών πόρων ξεπέρασε κατά πολύ τους ευρωπαϊκούς στόχους. Σε συνδυασμό με τα πλαφόν στις τιμές της ενέργειας, που στοιχίζουν από 160 έως 300 εκατ. δολάρια κάθε ημέρα (!) στη Ρωσία, έχουν οδηγήσει σε δραματική πτώση τις τιμές του αερίου και του πετρελαίου.

Ως αποτέλεσμα ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο, σε διεθνές και εγχώριο επίπεδο, έδειξε σημάδια επιτάχυνσης της πτώσης.

Τα μηνύματα από το μέτωπο του πληθωρισμού λοιπόν είναι διπλά: πρώτον το μοντέλο που λέει ότι έχουμε μπει στην καθοδική φάση του πληθωριστικού επεισοδίου φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Γι’ αυτό μιλάμε για αύξηση επιτοκίων στις ΗΠΑ κατά 0,25 μονάδες (αντί για 0,50 που αναμέναμε πριν από έναν μήνα). Ενδεχομένως, ύστερα από μία ακόμα επόμενη αύξηση να έλθει μία πρώτη μείωση των επιτοκίων στο τέλος του 2023.

Η Ευρώπη ακολουθεί στην κατεύθυνση αυτή με χρονική υστέρηση. Ως αποτέλεσμα το οικονομικό κλίμα του Δεκεμβρίου, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, βελτιώθηκε και εν τέλει οι εκτιμήσεις που έχουμε για την προσγείωση του 2023 είναι ηπιότερες αυτών που είχαμε πριν από έναν μήνα. Ενώ μιλούσαμε για ύφεση στην Κεντρική Ευρώπη που μπορούσε να φθάσει στο -2%, τώρα μιλάμε ότι θα κινηθεί γύρω στο μηδέν και στην Ελλάδα γύρω στο +1%. Μέχρι και εκτιμήσεις για άνοδο των αγορών έχουν κάνει την εμφάνισή τους.

Στην Ελλάδα βοηθά και η παραοικονομία (περίπου 25%), αν και η θετική πίεσή της διοχετεύεται κυρίως στην εστίαση. Αντιθέτως, στην οικοδομή (που είναι ένας σημαντικός παράγοντας που θα μπορούσε να δώσει ιδιαίτερη θετική ώθηση) οι περιορισμοί από το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό είναι σημαντικοί.

Είναι πάντως γενικότερο χαρακτηριστικό της φάσης αυτής ότι η αγορά εργασίας διακρίνεται από έναν δυναμισμό αφού από τη μια μεριά δεν δείχνει σημάδια κάμψης και από την άλλη προωθεί λελογισμένες αυξήσεις που δεν καταλήγουν σε έναν πληθωρισμό κόστους.

Βεβαίως η παραπάνω εικόνα, ιδίως στον πληθωρισμό, πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή αφού όσο διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία ελλοχεύουν οι πληθωριστικές δυνάμεις. Επίσης η χρηματοοικονομική κατάσταση κρατών και επιχειρήσεων χειροτερεύει λόγω της ανόδου των επιτοκίων. Τέλος, υπάρχει και η έκφραση: έχει και ο καιρός γυρίσματα (χειμώνας), γι’ αυτό ας είμαστε επιφυλακτικοί.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 16 Ιανουαρίου 2023