ΣΠΑΝΙΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ

Όταν μπήκαμε στην δεκαετία που μόλις τελείωσε οι σκέψεις ήταν βαριές, γεμάτες φόβο και αβεβαιότητα. Δεν γνωρίζαμε τι θα έπρεπε να γνωρίζουμε για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον που θα ερχόταν. Και πράγματι αυτό που ήρθε είχε άγριες και πρωτόγνωρες καταστάσεις ιδιαίτερα για εμάς τους Έλληνες. Όμως η κοινωνική και οικονομική καταιγίδα πέρασε και ήλθαν καλύτεροι καιροί, από τα μέσα της δεκαετίας, για την Ευρώπη και τον κόσμο και προς το τέλος για εμάς. Εφόσον θέλουμε να είμαστε πραγματιστές πρέπει να συμφωνήσουμε ότι, παρ’ όλες τις συνήθεις σχεδόν αναταράξεις στο ευρύτερο εξωτερικό περιβάλλον μας, μπαίνουμε σε μια καλύτερη δεκαετία η οποία, υπό κανονικές συνθήκες, θα χαρακτηρίζεται στον ανεπτυγμένο κόσμο από μία υποτονική αλλά πάντως θετική συνεχή ανάπτυξη, χαμηλές επενδύσεις και υψηλή απασχόληση. Συγχρόνως όμως περιλαμβάνει χαμηλούς ρυθμούς πληθωρισμού, δημιουργία υψηλότερων χρεών και αργούς ρυθμούς βελτίωσης των εισοδημάτων και ιδιαίτερα της μεσαίας τάξης. Βεβαίως τονίζουμε τις «κανονικές συνθήκες» διότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα συμβεί στο μέλλον, αλλά πάντως όπως προβλέπαμε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας δυσκολότερους καιρούς, τώρα προβλέπουμε καλύτερους καιρούς. Ειδικότερα η Ελλάδα στέκεται μπροστά στη νέα δεκαετία με εξισορροπημένα δημόσια οικονομικά και εξωτερικό ισοζύγιο πληρωμών με διαθέσιμο εργατικό δυναμικό να υποστηρίξει την εντονότερη από την ευρωπαϊκή οικονομία ανάκαμψη για τα επόμενα χρόνια.

Έτσι διαμορφώνεται μία μεσοχρόνια θετική οικονομική δυναμική που είναι ισχυρότερη της (δυτικής τουλάχιστον) ευρωπαϊκής οικονομίας, ικανή μάλιστα να προσελκύσει επενδυτικούς πόρους. Το παραπάνω πραγματικό σενάριο της ελληνικής οικονομίας δημιουργεί τις προϋποθέσεις για έναν βραχυμεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό ορίζοντα που θα συντελέσει σημαντικά να θεραπευτεί ένα αξιόλογο μέρος των πληγών της δεκαετούς κρίσης.

Το αξιόλογο όμως σημείο είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά και σε ένα μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα που μπορεί να έχει τέσσερα κυρίως θετικά  χαρακτηριστικά. Ο τρόπος που διαμορφώνεται σε μονιμότερη βάση η οικονομική πολιτική στον δυτικό οικονομικό κόσμο έχει υποστηρικτικό χαρακτήρα, άρα θα ευνοηθεί η εξωστρέφεια και το «άνοιγμα» (συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικοποιήσεων) της ελληνικής οικονομίας. Επίσης η «υπηρεσιοποίηση» της παραγωγικής βάσης δεν απαιτεί υψηλή συσσώρευση κεφαλαίου. Μαζί με τη διεθνή ηλικιακή μεγέθυνση και την κλιματική αλλαγή ευνοείται ο αγροτοτουριστικός τομέας της ελληνικής οικονομίας! Επίσης οι γεωστρατηγικές μεταβολές στην ευρύτερη ΝΑ Μεσόγειο ενισχύουν και ενισχύονται από την ευρωπαϊκή μας επιλογή. Τέλος στους έλληνες πολίτες διαπιστώνεται μία μονιμότερη αξιόλογη πολιτική μετατόπιση προς τις πολιτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν μία ορθολογικότερη διαχείριση του κόστους και των ωφελειών από την αναπτυξιακή διαδικασία.

Βεβαίως τίποτα δεν πρόκειται να έλθει μόνο του και χρειαζόμαστε πάντοτε ωριμότητα και τύχη γιατί τα θετικά μπορούν να μετατραπούν σε αρνητικά. Έτσι διεθνώς θα πρέπει να αποφευχθεί (στη δεκαετία που έρχεται) μία ύφεση που πιθανώς να καλλιεργείται στο υπόβαθρο της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται, στην Ελλάδα να αποφευχθεί η στρατικοποίηση των εξωτερικών προβλημάτων, ενώ ταυτοχρόνως να υποστηριχθεί η συνολική άνοδος της παραγωγικότητας, η μεγέθυνση του πληθυσμού και η βελτίωση των δεξιοτήτων του, αξιοποιώντας την καινοτομία.

Συμπερασματικά και συγκυριακά διαπιστώνεται η ύπαρξη ενός σπάνιου παράθυρου ευκαιρίας στον βραχυχρόνιο και μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα της ελληνικής οικονομίας.

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Τα Νέα, 4-5 Ιανουαρίου 2020