Η ΕΥΤΥΧΙΑ...

Η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τη μέση στην παγκόσμια κατάταξη ευτυχίας, καταλαμβάνοντας την 99η θέση μεταξύ 157 χωρών για την περίοδο 2013 - 2015, σύμφωνα με την "Έκθεση Παγκόσμιας Ευτυχίας 2016" (World Happiness Report 2016), την οποία συνέταξε ο Οργανισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης SDSN (Sustainable Development Solutions Network) για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών. Ο δείκτης αποτελεί ανάλυση στοιχείων της Gallup από όλον τον κόσμο, η οποία πραγματοποιείται με τη συμμετοχή 1.000 ατόμων από κάθε χώρα, σε ετήσια βάση, για τρία συνεχόμενα χρόνια. Οι ερευνητές προσδιορίζουν έξι διαφορετικές κατηγορίες για να προκύψει ο δείκτης ευτυχίας (την παραγωγή μιας χώρας σε αγαθά και υπηρεσίες -το ΑΕΠ-, την κοινωνική στήριξη, το προσδόκιμο όριο ζωής, τις προσωπικές ελευθερίες, τη φιλανθρωπία και τη διαφθορά) καθώς και θετικά συναισθήματα (χαρά, υπερηφάνεια, κ.λπ.) και τα αρνητικά συναισθήματα (πόνος, θυμός, λύπη, κ.λπ.).

Πιο συγκεκριμένα, η βαθμολογία του δείκτη για την Ελλάδα είναι 5,03, ενώ ο μέσος παγκόσμιος δείκτης ευτυχίας είναι 5,38. Τη μεγαλύτερη βαθμολογία στο δείκτη συγκεντρώνει η Δανία με βαθμολογία 7,52, ενώ ακολουθούν Ελβετία, Ισλανδία, Νορβηγία, Φινλανδία και Καναδάς. Συγκριτικά με τις γειτονικές χώρες της Ελλάδας, περισσότερο ευτυχισμένη εμφανίζεται η Κύπρος (69η θέση) η Τουρκία (78η θέση) και η ΠΓΔΜ (95η θέση), ενώ περισσότερο δυστυχισμένη εμφανίζεται η Αλβανία (109η θέση).

Η Ελλάδα έχασε σχεδόν 1,3 βαθμούς στο δείκτη ευτυχίας μεταξύ της περιόδου 2005-2007 και της περιόδου 2013-2015, ενώ ακολουθούν με αρκετά μεγάλη διαφορά οι Ιταλία, Ισπανία, και Κύπρος οι οποίες έχασαν περίπου 0,7 βαθμούς (Διάγραμμα 1). Η οικονομική κρίση, οι πολιτικές λιτότητας και οι εξελίξεις στις αγορές εργασίας ήταν οι κυριότερες αιτίες για τη μείωση της ευτυχίας στις χώρες αυτές, την ώρα που χώρες όπως η Λετονία, η Σλοβακία, η ΠΓΔΜ και η Γερμανία παρουσιάζουν αντίστροφη πορεία σε ότι αφορά την αισιοδοξία των πολιτών τους.

Διάγραμμα 1. Αλλαγή στο επίπεδο ευτυχίας ευρωπαϊκών χωρών από την περίοδο 2005-2007 στην περίοδο 2013-2015.

_{Πηγή: World Happiness Report (2016).}

Επίσης, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μεταξύ των χωρών οι οποίες ακολουθούν κάποιο πρόγραμμα σταθεροποίησης, για την Ελλάδα, τη Λετονία και την Πορτογαλία παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές στην κατάταξη που σημειώνουν μεταξύ 156 έως και 158 χωρών που λαμβάνονται υπόψη στην εν λόγω μελέτη διαχρονικά (έτη μελέτης 2013, 2015, 2016) (Πίνακας 1).

Πίνακας 1. Μεταβολή στην κατάταξη ευτυχίας για χώρες που ακολουθούν σταθεροποιητικά προγράμματα.

_{Πηγή: World Happiness Reports (2013, 2015, 2016).}

_{Σημείωση: 1) Όσο υψηλότερα κατατάσσεται μια χώρα τόσο μεγαλύτερο το επίπεδο ευτυχίας.}

_{2) Η μελέτη για το 2013 αφορά στα έτη 2010-2012. Η μελέτη για το 2015 αφορά στα έτη 2012-2014. Η μελέτη για το 2016 αφορά στα έτη 2013-2015.}

Η Ελλάδα το 2013 καταλάμβανε τη 70^η θέση (μεταξύ 156 χωρών) ενώ στην επόμενη μέτρηση το 2015 καταλαμβάνει την 102^η θέση (μεταξύ 158 χωρών) εμφανίζοντας μια μικρή βελτίωση το 2016 (99^η θέση μεταξύ 157 χωρών). Η Πορτογαλία ενώ το 2013 βρισκόταν στην 85^η θέση, στην τελευταία μέτρηση η θέση της επιδεινώνεται (94^η θέση). Η Λετονία φαίνεται να βελτιώνει τη θέση της κερδίζοντας 20 θέσεις (89^η θέση το 2015 ενώ στην τελευταία μέτρηση βρίσκεται στην 68^η θέση). Η μεγαλύτερη μεταβολή που εμφανίζει η Ελλάδα τα έτη 2013-2016 σε σχέση με τις υπόλοιπες προγραμματικές χώρες, εξηγείται εν μέρει από τη δραματική υποχώρηση της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς.

Η έκθεση τονίζει επίσης τη σχέση μεταξύ των πολιτικών που ασκούνται και της ευτυχίας των πολιτών. Πολιτικές οι οποίες θέτουν στο επίκεντρο την κοινωνία και τους περιβαλλοντικούς στόχους και δεν επιδιώκουν μόνο την επανισορρόπηση των αριθμών, ευνοούν την ευτυχία των πολιτών της χώρας. Οι μειώσεις της ευτυχίας δείχνουν πόσο μεγάλη επίπτωση έχει μια οικονομική κρίση (ύφεση, ανεργία, κ.α.) πάνω στην υποκειμενική ψυχολογική κατάσταση των ανθρώπων. Ο φόβος της ανεργίας υποσκάπτει την ευτυχία των ανθρώπων.