«O τελευταίος φυγάς» της έκρηξης του Βεζούβιου

Τα λείψανα του τελευταίου ανθρώπου που δε γλύτωσε, το 79 μ.Χ., από τη φονική έκρηξη του Βεζούβιου που βύθισε όλη την ακμάζουσα περιοχή της Πομπηίας σε καυτή λάβα,  ανακαλύφθηκαν έπειτα από ανασκαφές στο αρχαιολογικό πάρκο του Herculaneum.

Ο άνδρας περιγράφεται ως «ο τελευταίος Φυγάς» και η ταυτότητά του μελετήθηκε με όλες τις σημερινές σύγχρονες μεθόδους. Ήδη γνωστό το εύρημα από τις πρώτες ανασκαφές της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης Herculaneum από τη δεκαετία του 1980, μελετήθηκε για δεκαετίες πριν οι επιστήμονες παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνας,  στις αρχές του φετινού Δεκεμβρίου.

Οι ανασκαφές στην αρχαία παραλία του Herculaneum, που σήμερα οι υπεύθυνοι του αρχαιολογικού πάρκου φιλοδοξούν να κάνουν επισκέψιμο τόπο για τους τουρίστες,  έφεραν στο φως τα λείψανα ενός άνδρα ηλικίας μεταξύ 40 και 45 ετών με έντονα μαυρισμένο κρανίο και οστά και με πολλά κατάγματα που προκαλούνται από τη θερμότητα. Κάτω από τον αριστερό βραχίονα του σκελετού υπήρχε μια υφασμάτινη τσάντα ώμου, μέσα στην οποία μια αρχική ανάλυση εντόπισε διάφορα υλικά: ένα ξύλινο κουτί που περιείχε αντικείμενα από μέταλλο, κομμάτια υφάσματος και πιθανά ίχνη χρυσού φινιρίσματος.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο άνδρας βρισκόταν στην ακτή τη στιγμή του θανάτου του ή είχε εκτοξευθεί εκεί από τη δύναμη της έκρηξης που συγκλόνισε την πόλη. Μετά την πρόσκρουση στο έδαφος, είχε την ίδια μοίρα με τα 330 θύματα των οποίων οι σοροί ανακαλύφθηκαν σε καταφύγιο σε αψιδωτά υπόστεγα σκαφών στην ίδια ακτή, τις προηγούμενες δεκαετίες. Οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες της ροής από τον Βεζούβιο προκάλεσαν την άμεση εξάτμιση του ανθρώπινου ιστού και ο σκελετός έμεινε εγκλωβισμένος σε μια μάζα στάχτης, αερίου και συντριμμιών.

Το έργο της ανασκαφής, που καλύπτει συνολική έκταση 1.400 τ.μ. και χρηματοδοτείται από το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού και το Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών Packard, επιχειρεί να αποξηράνει την παραλία ενώ στοχεύει να επανενώσει την αρχαία ακτογραμμή με τη διάσημη Βίλα των Παπύρων, ανοίγοντας την πρόσβαση του κοινού στην παραλία, το 2024.

«Πρόκειται για μια σύγχρονη ανασκαφή», λέει ο Φραντσέσκο Σιράνο, διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου, περιγράφοντάς την ως «ένα πολυεπιστημονικό υπαίθριο εργαστήριο», στο οποίο κάθε φάση της εργασίας τεκμηριώνεται συστηματικά.

Λόγω της ευθραυστότητας των ευρημάτων, ο σκελετός του άνδρα και η μάζα της γης που βρίσκεται κάτω από το σώμα του θα μεταφερθούν τώρα σε εργαστήριο όπου οι συντηρητές θα συνεχίσουν την ανάλυσή τους, ενώ αναμένεται να προκύψουν περαιτέρω ανακαλύψεις από τις συνεχιζόμενες ανασκαφές στην παραλία. Τους τελευταίους μήνες, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επίσης πολλά κομμάτια ξύλου που παρασύρθηκαν στην ακτή από την έκρηξη του ηφαιστείου, συμπεριλαμβανομένων ξύλινων δοκών, κουφωμάτων θυρών και παραθύρων και πλαισίων που μπορεί να ανήκαν σε οροφές ή στέγες κτιρίων, καθώς και μέρη από πλεούμενα και δέντρα.

Ο μαυρισμένος σκελετός ενός άνδρα ηλικίας μεταξύ 40 και 45 ετών παρουσιάζει πολλά κατάγματα που προκαλούνται από τη θερμότητα. © Parco Archeologico di Ercolano

Οι ειδικοί στο αρχαιολογικό πάρκο του Herculaneum μελετούν τα πρόσφατα ανασκαφικά λείψανα ενός άνδρα που περιγράφεται ως ο «τελευταίος φυγάς», ο οποίος σκοτώθηκε στην έκρηξη του Βεζούβιου μ.Χ. © Parco Archeologico di Ercolano

Ο σκελετός βρέθηκε με μια υφασμάτινη τσάντα ώμου που περιείχε ένα ξύλινο κουτί και διάφορα άλλα υλικά που θα υποβληθούν σε περαιτέρω ανάλυση στο εργαστήριο © Parco Archeologico di Ercolano

Πηγή: anaskafi, Ναυτεμπορική, LiFO