Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΔΑΞΕΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

Ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Γουίλιαμς (1922-1994) με το βιβλίο του «Αύγουστος», τιμήθηκε με το Λογοτεχνικό Βραβείο των Η.Π.Α.

Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, ο Οκταβιανός Αύγουστος, μετά τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα κατάφερε μετά από σκληρούς αγώνες να επιβάλει την Pax Romana και να προωθήσει τις Τέχνες και τα Γράμματα σε μια Αυτοκρατορία απαλλαγμένη από βαρβάρους. Με αναμφισβήτητο διοικητικό ταλέντο στήριξε τα δημόσια έργα και ανέδειξε την ουσιαστική αξία του Ρωμαϊκού Δικαίου. Ο Αύγουστος κατάφερε να εξασφαλίσει από την Σύγκλητο την απόλυτη εξουσία ακόμη και την ονομασία Princeps και Divi filius και να λατρευτεί στο χώρο της Αυτοκρατορίας.

Βασικό μοτίβο του συγγραφέα Γουίλιαμς είναι η ανάδειξη των σχέσεων εξουσίας και οι επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη κοινωνία. Είναι ο αγώνας για την επικράτηση του ανθρώπου όχι στενά και μόνον στην πολιτική αλλά και στο επίπεδο της φιλίας και του έρωτα. Κατά τη διάρκεια του  αγώνα αυτού για την εξουσία ο συγγραφέας  σκιαγραφεί  αδυναμίες χαρακτήρων που είναι πανανθρώπινες και διαχρονικές.

Ο Αύγουστος ήταν αποφασισμένος να παγιώσει την κυριαρχία του και παρά τις αδυναμίες και τις αρνητικές εκφάνσεις της εξουσίας που δεν απέφυγε, κατάφερε να δώσει ένα μοναδικό παράδειγμα αποφασιστικότητας και πολιτικής στρατηγικής. Αγωνίστηκε για τη δόμηση ενός κράτους δικαίου αγνοώντας το προσωπικό κόστος. Αποφάσισε, μελέτησε την ιστορία ,  σχεδίασε και επέτυχε. Αιώνες αργότερα, ο Άγιος Αυγουστίνος, έχοντας καταλάβει ότι κατέρρεε η προϋπάρχουσα τάξη, έγραψε το De civitate Dei, ένα βιβλίο που  στρεφόταν στο μέλλον με τον μοναδικό εποικοδομητικό τρόπο, διατρέχοντας, δηλαδή, το παρελθόν, την θριαμβευτική πορεία της αυτοκρατορικής Ρώμης.

Αποδεικνύεται, επομένως, ότι η κλασική αρχαιότητα αλλά και όσοι σύγχρονοι συγγραφείς εντρυφούν σε αυτήν, προσφέρουν έργο σημαντικό στη σύγχρονη κοινωνία που δοκιμάζεται από την παγκόσμια κρίση. Τα παραδείγματα του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού δεν έχουν μουσειακή αξία αλλά δύναμη διδακτική και αξία διαχρονική, που δεν θα έπρεπε να αγνοούνται ή να υποβαθμίζονται σε μια εποχή , που μοιάζει να έχει φθάσει στα όριά της.

Στέλλα Πριόβολου, Ομ. Καθηγήτρια

Ειδική Γραμματέας του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών