Η ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Ἡ Ποιμαντική τῆς Ἐκκλησίας ἔχει νὰ ἀντιπαλαίσει  μὲ χίλιες δυὸ ἀντιρρήσεις καὶ χίλιες δυὸ πεποιθήσεις, ὅταν μάλιστα ἀπευθύνεται καὶ στὴν εὐρύτερη κοινωνία καὶ ὄχι μόνο στὸ στενὸ κύκλο τῶν κατὰ παράδοση πιστῶν τέκνων της. Εἶναι γεγονός, ὅτι ὁ ἀδιάφορος πρὸς τὴν Ἐκκλησία ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ ὁ σύγχρονος πιστός, προβληματίζεται συχνὰ μὲ ὅσα δεδομένα γιὰ τὴν πίστη καὶ τὸ χριστιανικὸ ἦθος τοῦ ἔχουν μέχρι τώρα παραδοθεῖ.

Πολλὲς φορὲς ἐκφράζει ἀμφιβολίες σὲ θέματα πίστεως καὶ μεταγραφῆς τοῦ δόγματος στὴν καθημερινότητα. Ἀδυνατεῖ νὰ κατανοήσει καὶ τὴν πίστη ἀλλὰ καὶ τὰ μεγάλα τῆς πίστεως κατορθώματα. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἀντιληφθεῖ τὸ τριαδικὸ δόγμα ἀλλὰ καὶ τὴν οὐσία τῆς Ἐκκλησίας ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος μέσα ἀπὸ τὸ «Πιστεύω» ἀλλὰ καὶ τὶς ἄλλες καθημερινὲς προσευχὲς, τὸ «Πάτερ ἡμῶν» καὶ τὸ «Βασιλεῦ Οὐράνιε», ὅταν εἶναι τόσα ὅλα αὐτὰ ποὺ κυκλοφοροῦν στὶς κοινωνίες μας καὶ ἀντιστρατεύονται τὶς θέσεις τῆς Ἐκκλησίας;

Πολλοὶ σύγχρονοί μας ἐκθρονίζουν τὸν Θεὸ Πατέρα ἀπὸ τὸν οὐράνιο θρόνο του καὶ μεταθέτουν τὴν πατρικὴ ἐπίκληση σὲ πρόσωπα τῆς γῆς (Μπολιβάρ, Τσάβες) φέρνοντας στὴ μνήμη τὸ ποίημα τοῦ Γ. Βερίτη ποὺ συνοψίζει τὴ στάση τῶν υἱῶν τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς ἀρνήσεως: «Δὲν θὰ σὲ ποῦμε πιὰ πατέρα…».

Πὰρ΄ ὅλα αὐτὰ, μποροῦμε νὰ ὑποστηρίξουμε, ὅτι τὰ τρία κείμενα ὁμολογίας στὰ ὁποῖα ἀναφερθήκαμε πιὸ πάνω («Πιστεύω», «Πάτερ ἡμῶν», «Βασιλεῦ Οὐράνιε»)  ἐμπεριέχουν τὴν πίστη καὶ ὑποδεικνύουν ταυτόχρονα τὸ πέρασμα σὲ μία χριστιανικὴ βιωτή.

Ἐπανερχόμενοι στὴ διεκδικούμενη ἀπὸ πολλοὺς ἀπάλειψη τῶν συμβόλων διερωτώμεθα, τί ἀπομένει, σ’ ἕναν κόσμο χρωματισμένο ἀπὸ  ἀ-πιστία καὶ δυσ-πιστία, ἀπὸ τὸ περιεχόμενό τῶν μνημονευθέντων κειμένων, ποὺ βρίσκονται δίπλα μας καὶ σὲ καθημερινή, ὑποτίθεται, χρήση.

Ἡ ποιμαντικὴ προσέγγιση τῶν δογμάτων καὶ ἀληθειῶν τῆς πίστεως ἀπαιτεῖ ἡ κατανόησή τους νὰ μὴ σταθεῖ σὲ μία διανοητικὴ λειτουργία ἀλλὰ νὰ μετατραπεῖ σὲ μία «συναισθηματικὴ νοημοσύνη» περιχωρώντας τὸν «νοῦν ἐν καρδίᾳ». Ἔχουμε συνείδηση ὅτι οἱ πιὸ πάνω σκέψεις μπορεῖ καὶ νὰ χαράσσουν ἕνα νέο τρόπο «ἀπολογητικῆς» ποὺ θὰ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἐκφορὰ τοῦ ποιμαντικοῦ μας λόγου.

Ὁ ποιμαντικὸς λόγος δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι περίπλοκος^[i]. Ἀρκεῖ νὰ εἶναι φιλοκαλικὸς^[ii]. Μπορεῖ νὰ προσφέρεται μὲ λόγια ἁπλά, λιτὰ καὶ περιεκτικὰ σὲ λύσεις ποὺ ἔχει ἀνάγκη ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος γιὰ νὰ χαλαρώσει. Ὁ τρόπος ὀφείλει νὰ εἶναι κατανοητὸς καὶ βοηθητικός, ἂν θέλουμε ὁ εὐαγγελικὸς καὶ πατερικὸς λόγος νὰ βιωθεῖ ἀπὸ πιστοὺς καὶ μὴ πιστοὺς καὶ νὰ δράσει ἀνακουφιστικὰ στὰ προβλήματα τῆς καθημερινότητας. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ ἀκροατὴς αὐτοῦ τοῦ λόγου θὰ αἰσθάνεται ὅτι ὁ λόγος αὐτὸς μπορεῖ νὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ πράξη («λόγος ἔμπρακτος») καὶ ὅτι ἡ «πράξη» ποὺ θὰ ξεκινήσει ἀπὸ ἕνα τέτοιο λόγο νὰ εἶναι «ἐλλόγιμη».

Ἔτσι, εἶναι πολὺ πιθανὸ, ἡ πίστη μας στὸ Τριαδικὸ δόγμα νὰ ἀπολήγει σὲ στάση ζωῆς καὶ τὰ πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος νὰ μὴ βιώνονται ὡς ἀπόμακρες ὑπερβατικὲς ὀντότητες, ἀλλὰ νὰ περνοῦν στὴ ζωή μας σὲ μία δημιουργικὴ ἀναστροφὴ καὶ κοινωνία. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ μπορέσουμε νὰ μεταφέρουμε στὴν καθημερινὴ πράξη τῶν ἀνθρώπων τὴν πραγματικότητα τοῦ Θεοῦ.

Οἱ δογματικὲς ἀλήθειες δὲν εἶναι ἁπλᾶ τελεσίδικη κατάληξη μιᾶς διαμάχης ἀπόψεων, ἀλλὰ ἀφετηρία ἀνοίγματος πρὸς τὰ μπροστά, ὡς ἀληθὴς βίωση καὶ ἔκφραση τῆς ἀγαπώσης τὸν Θεὸν καρδίας. Ἔτσι μόνον μποροῦμε νὰ βαδίζουμε μπροστὰ μὲ τοὺς Πατέρες, τιμώντας τὴν μνήμη τους, μιμούμενοι τοὺς λόγους, τὰ ἔργα καὶ τοὺς ἀγῶνες ποὺ ἔδωσαν γιὰ τὴν ὸρθόδοξη ἀλήθεια καὶ ζωή.