Η ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Όπως είδαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις ("Αλλάζει ο Κόσμος στην Περιοχή μας: Πετρέλαιο στην Ιταλία" και "Πετρέλαιο στα 50 δολάρια το Βαρέλι;") οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ταχύτατες.

Δύο σημαντικά θέματα φαίνεται να προκύπτουν: α) οι σοβαρές επιπτώσεις που έχει στην αγορά ενέργειας η αύξηση της παραγωγής ενέργειας από τις ΗΠΑ, οι οποίες εκτείνονται πέρα από το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, σε προϊόντα πετρελαίου και στις αγορές άνθρακα, καθώς και β) η συνεχιζόμενη μετατόπιση της ζήτησης ενέργειας από τη Δύση στην Ανατολή.

Η αδύναμη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη έχει περιορίσει την κατανάλωση ενέργειας στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ενώ η κατανάλωση συνέχισε να αυξάνεται στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Σημαντικές είναι και οι διαρθρωτικές αλλαγές που συμβαίνουν στις ανεπτυγμένες οικονομίες μέσω της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της διαφοροποίησης στην προσφορά ενέργειας, ενώ η ενεργειακή ζήτηση και η παραγωγή στις αναδυόμενες οικονομίες αυξάνεται.

Η αύξηση της παραγωγής είναι ιδιαίτερα σημαντική στις ΗΠΑ, γεγονός που παίζει ιδιαίτερα ρόλο στη μείωση του ελλείμματος κατά περίπου $30 δις το 2012, ενώ αναμένεται να τη μειώσει περεταίρω κατά $20 δις έως $35 δις το 2013. Η αύξηση της παραγωγής και των εξαγωγών από τις ΗΠΑ αναμένεται να αυξήσει κατά περίπου 0,2% τη μεγέθυνση της οικονομίας το 2013. Πιο συγκεκριμένα, τον τελευταίο χρόνο οι ΗΠΑ πέτυχαν τη μεγαλύτερη προσφορά πετρελαίου στην ιστορία τους. Η παραγωγή των ΗΠΑ έχει επεκταθεί κατά 2 εκατομ. βαρέλια την ημέρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, διπλάσια δηλαδή παραγωγή από αυτήν του Ιράκ (1 εκατομ. βαρέλια την ημέρα). Μεγάλη είναι και η αποτελεσματικότητα στη διύλιση, γεγονός που φαίνεται να αποτελεί την κινητήρια δύναμη της αύξησης της παραγωγής. Στη Βόρεια Ντακότα, ο αριθμός των πηγαδιών αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50% σε σχέση με το 2012, ακόμη και αν οι εξέδρες διύλισης αυξήθηκαν μόνο κατά 10%.

Έτσι, λοιπόν, η επιτυχία στις ΗΠΑ οφείλεται όχι μόνο στα μεγάλα αποθέματα (48 με 58 δις βαρέλια), αλλά και στις καινοτομίες στη διύλιση και στον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των μικρών παραγωγών, κάτι που η Κίνα και η Αργεντινή, που κατέχουν τα τρίτα και τέταρτα υψηλότερα αποθέματα πετρελαίου (32 δις και 27 δις βαρέλια αντίστοιχα), θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους.

Διάγραμμα 1. Η ζήτηση αδιύλιστου πετρελαίου από τις χώρες του ΟΟΣΑ (μεταβολή, εκατομ. βαρέλια).

_{Πηγή: BP Statistical Review (2013).}

Έτσι, λοιπόν, οι ΗΠΑ από καθαροί εισαγωγείς 2 εκατομ. βαρελιών πετρελαίου την ημέρα μέχρι πριν από 2 χρόνια, αποτελούσαν το 2012 καθαρούς εξαγωγείς 1 εκατομ. βαρελιών πετρελαίου την ημέρα.

Ταυτόχρονα με την αύξηση της προσφοράς, η ζήτηση από πλευράς των αναδυόμενων οικονομικών αυξάνεται σημαντικά (αύξηση κατά 3,3% το 2012 ή 1,4 εκατομ. βαρέλια την ημέρα). 

Εκτός από την αύξηση της ζήτησης αργού πετρελαίου από τις αναδυόμενες οικονομίες, αλλάζουν και οι ισορροπίες στη διύλιση. Από το 2010, οι χώρες του ΟΟΣΑ αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό της παγκόσμιας δυνατότητας απόσταξης αργού πετρελαίου, ποσοστό που πιθανότατα να αυξηθεί τα επόμενα έτη. Η δυνατότητα διύλισης αυξήθηκε σημαντικά το 2012 στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη (κατά $7-$8 ανά βαρέλι), ενώ ταυτόχρονα πολλά διυλιστήρια έκλεισαν (700.000 βαρέλια την ημέρα στην Ευρώπη και 570.000 βαρέλια την ημέρα στην Καραϊβική). Η ικανότητα διύλισης της Κίνας αυξήθηκε κατά 710.000 βαρέλια την ημέρα και στην Ινδία κατά 300.000 βαρέλια. Η Κίνα επενδύει δεκάδες δις στην εγχώρια δυνατότητα διύλισης καθώς και στην Αίγυπτο, τη Νιγηρία και τη Σαουδική Αραβία (Διάγραμμα 2).

Διάγραμμα 2. Ικανότητα διύλισης (εκατομ. βαρέλια).

_{Πηγή: BP Statistical Review (2013).}