ΠΩΣ ΧΑΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΤΟΜΙΚΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ!

Μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά στη σύγχρονη ατομικιστική κοινωνία αυτό που χάνεται πρώτο είναι ο εαυτός μας. Και είναι ό,τι χειρότερο.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει συμβάλει σε μια διαφορετική (σε σχέση με το παρελθόν) μαζικοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου, μιας και αυτό που επιδιώκεται και δημιουργείται δεν είναι η διαμόρφωση όμοιων ατόμων (π.χ. μέσω του τρόπου ντυσίματος, των υλικών αγαθών κ.ο.κ.). Αντιθέτως, εκείνο που μαζικοποιείται είναι ό,τι έχει να κάνει με τη διαφοροποίηση του ενός από τον άλλον, δηλαδή έχουμε μια εντατικοποίηση της ατομικότητας. Γι’ αυτό και ενώ στο πρόσφατο παρελθόν υπήρχε η τάση για μαζικού τύπου ενέργειες (π.χ. μαζικά κινήματα), σήμερα κανείς δεν βρίσκει τον λόγο να ασχοληθεί με κάτι τέτοιο (με εξαίρεση άμεσα ή έμμεσα πολιτικού χαρακτήρα ενέργειες, οι οποίες είναι βραχύβιες).

Γιατί, όμως, και πώς χάνεται ο εαυτός σε αυτή την κατάσταση; Όταν κάνουμε λόγο για «εαυτό» δεν εννοούμε μονάχα τη συναίσθηση της διαφοροποίησης της φυσικής μου ύπαρξης από τις άλλες. Ο εαυτός ουσιαστικά είναι το σύνολο των σκέψεων, επιδράσεων, πεποιθήσεων, αξιών κτλ., που διαμορφώνουν την προσωπικότητα κάθε ατόμου. Είναι το «περιεχόμενο» της προσωπικότητας. Αυτό ακριβώς είναι που χάνεται στη σύγχρονη ατομικιστική κοινωνία.

Αυτό οφείλεται στην εστίαση του ατόμου στην επιφάνεια, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κυριολεκτικά, αυτό το βλέπουμε στις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και στα δημόσια μέρη, όπου επιχειρείται να αναδειχθεί οτιδήποτε θεωρείται πως θα κάνει το υποκείμενο της επίδειξης να φανεί ότι έχει αξία ανώτερη από όσο θεωρεί το ίδιο ότι νομίζουν οι άλλοι πως έχει.

Τώρα, καθώς η ενέργεια σπαταλιέται στο εξωτερικό, επιφανειακό επίπεδο, υπάρχει αδυναμία να αποκτήσει «περιεχόμενο» ο εαυτός. Κι επειδή δεν μπορεί να μείνει χωρίς περιεχόμενο, το άτομο αντλεί στοιχεία αυτόματα από ό,τι συναντά λίγο-πολύ τυχαία στην καθημερινότητά του. Από αυτά, βέβαια, στη συνέχεια διατηρεί μόνο ό,τι το βοηθάει στο να ενισχύσει την εξωτερικότητά του. Με άλλα λόγια, διαμορφώνεται ένα πρόσωπο, του οποίου η ζωή αρχίζει και τελειώνει στην εξωτερικότητά του.

Γιατί, τώρα, αυτός ο «γυμνός» από εαυτό ατομικισμός αποτελεί πρόβλημα; Η βάση της απάντησης έχει δοθεί ήδη από τον Αριστοτέλη (και έκτοτε έχει επιβεβαιωθεί ποικιλοτρόπως), όταν σημειώνει στα Πολιτικά (1253a27-29) ότι αυτός που δεν ζει σε κοινωνία είναι είτε θηρίο είτε θεός. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος είναι «καταδικασμένος» να ζει σε κοινωνία, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωση και την ανάπτυξή του.

Ένας ατομικιστής του παρελθόντος, που αναγνώριζε τη σημασία της ομάδας, φρόντιζε τον εαυτό του χρησιμοποιώντας την ομάδα. Σήμερα, επειδή ακριβώς ο ατομικισμός έχει χαρακτηριστικά διαχωρισμού από την ομάδα, το πρόσωπο δυσκολεύεται να ενταχθεί σε μια λειτουργική, δηλαδή ωφέλιμη για αυτό, ομάδα. Το αποτέλεσμα είναι μονάχα αρνητικό (σύγχυση, ανασφάλεια, επιθετικότητα κτλ.).

Όσο για τη λύση, αυτήν μπορεί κανείς να τη συναγάγει από όσα προηγήθηκαν. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι το πρόσωπο να βρει τη λύση, αλλά τη δύναμη να την ακολουθήσει.

Διάλεξε από τα προγράμματά μας αυτό που ταιριάζει περισσότερο στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες σου:

Αυτοβελτίωση και Διεκδικητική Συμπεριφορά

Αυτοπαρακίνηση και Αυτογνωσία

Δεξιότητες Αυτοηγεσίας

Διαχείριση του Στρες και Υγεία