ΤΙ ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ (ΚΑΙ ΠΟΥ ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ)

Στο προηγούμενο σημείωμα δώσαμε μία ημερολογιακή εξέλιξη του Τελικού Παιχνιδιού για τη διαμόρφωση της Ευρωζώνης. Ήδη, αυτό εξελίσσεται με τις αποφάσεις του ECOFIN και εκείνες που θα ανακοινωθούν από τη Σύνοδο Κορυφής στις 9 Δεκεμβρίου με αιχμή (όπως εξηγήσαμε στο προηγούμενο σημείωμα) την αύξηση της δύναμης πυρός στα €650-700 δις για την αντιμετώπιση της φυγής κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Δημόσιο Χρέος.

Στα πλαίσια του μεγάλου αυτού ζητήματος ήρθε και ο συντονισμός των έξι Παγκόσμιων Κεντρικών Τραπεζών για την παροχή ρευστότητας κυρίως σε δολάρια, αλλά και σε άλλα νομίσματα έτσι ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια στήριξης του ευρώ και των τραπεζών στην Ευρώπη.

Σ’ αυτό το Μεγάλο Παιχνίδι υπάρχουν ορισμένοι βασικοί Πρωταγωνιστές, οι οποίοι έχουν βασικό ρόλο:

Στο πλαίσιο μιας διάλεξης για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Εφαρμοσμένης Οικονομικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών προσπάθησα να συστηματοποιήσω τους στόχους των βασικών Παικτών.

Α) Γερμανία

Το υπόβαθρο:

• O υπερπληθωρισμός κατά το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (Weimer Republic) που οδήγησε στην άνοδο του ναζιστικού κόμματος (εκτυπώθηκαν χαρτονομίσματα αξίας δισεκατομμυρίων μάρκων).

• Η επανένωση της Γερμανίας με υπολογιζόμενο κόστος της τάξης του €1,3 τρις: Μείωση ανταγωνιστικότητας της οικονομίας (μισθοί Δυτικής Γερμανίας και παραγωγικότητα Ανατολικής Γερμανίας).

• Η Ατζέντα 2010 που ξεκίνησε το 2002 (G. Schröder) με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας: Κοινωνική συμφωνία συγκράτησης του εργασιακού κόστους με αντίτιμο την εξασφάλιση θέσεων εργασίας στη Γερμανία.

• O παιδευτικός ρόλος των υψηλών επιτοκίων για τη δημοσιονομική εξυγίανση. Κούρεμα στους «ασθενείς» συμμετέχοντες στην αγορά.

 Οι στόχοι:

1) Απομείωση των συσσωρευμένων χρεών (σε ορίζοντα δεκαετίας) με την επιβολή ενός καθεστώτος Financial Repression (υψηλότερος πληθωρισμός, άνω όριο στο κόστος εξυπηρέτησης δημοσίου χρέους κλπ.).

2) Εθνικό ενδιαφέρον για τη Furtherland και το Μέλλον (Ευρώπη) σε ανταγωνιστικότητα με την Κίνα (!) και τις ΗΠΑ (2016 rebalanced budgets: Από-αποταμίευση των Ευρωπαίων ή/και εξαγωγική Ευρώπη με χαμηλό ευρώ).

3) Ηθικός κίνδυνος: Οι διασώσεις αλλάζουν την οικονομική λειτουργία, δημιουργώντας κίνητρα για επανάληψη της συμπεριφοράς ανάληψης κινδύνου.

4) Ενδυνάμωση ευρωπαϊκών θεσμών: Συνεργασία δημοσιονομικών λειτουργιών.

5) Ισοτιμία €/$, υπό συνθήκες κρίσης, αύξησης της ανεργίας και μείωσης της ζήτησης στις οικονομίες του κέντρου της Ευρωζώνης.

6) Η Γερμανία ως «δανειστής έσχατης ανάγκης» για τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.

Β) ΔΝΤ

Ο στόχος:

• Υπερεθνικός οργανισμός με καθήκοντα (G20) την αναδιοργάνωση του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Συστήματος και την ομαλή λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμμαχος της γερμανικής «λιτότητας».

Γ) Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Οι στόχοι:

• Το ζήτημα του χρόνου για τον υπολογισμό του κόστους και του οφέλους της μη παρέμβασης. Εάν κινδυνεύσει το τραπεζικό σύστημα, η ΕΚΤ μπορεί να επέμβει ανά πάσα στιγμή. Όμως, δεν έχει έρθει αυτή η στιγμή. Αντιθέτως, τα οφέλη της μη παρέμβασης έχουν μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα (αποτροπή ηθικού κινδύνου).

• Ενδυνάμωση ευρωπαϊκών θεσμών: Να δημιουργηθεί ανεξάρτητη δημοσιονομική λειτουργία (έγκριση προϋπολογισμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ευρωομόλογα).

• Ο έλεγχος του πληθωρισμού παραμένει ο μοναδικός επίσημος σκοπός της ΕΚΤ.

Δ) ΗΠΑ

Οι στόχοι:

• Το θέμα της ισοτιμίας $/€, $/RMB (Κίνα). Μια ανατίμηση του δολαρίου (υποχώρηση του ευρώ) θα μειώσει την ανταγωνιστικότητα στις ΗΠΑ, αυξάνοντας τα «δίδυμα» ελλείμματα.

• Μεγάλη έκθεση Αμερικανικών τραπεζών στην Ευρώπη.

• Σημαντική έκθεση Αμερικανικών τραπεζών που εκδίδουν CDS για την Ευρώπη.

Ε) Λοιπός κόσμος

BRIC + Κεντρικές Τράπεζες άλλων χωρών

Ο στόχος:

• Μια θέση στον ανερχόμενο κόσμο. Το πρώτο βήμα έχει γίνει με τη μετατόπιση της λήψης αποφάσεων από τους G7 στους G20.

• Αποτροπή μιας δεύτερης ύφεσης που θα επηρεάσει σε κάποιο βαθμό και τις αναδυόμενες οικονομίες (πιθανή μείωση των εξαγωγών και χρηματοπιστωτική αστάθεια).