ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΝΟΤΟΥ ΛΟΓΩ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ;

Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των FTοι αρμόδιες υπηρεσίες της ευρωπαϊκής επιτροπής αποφάσισαν να εξετάσουν, εάν ο συνυπολογισμός αναβαλλόμενου φόρου στα ίδια κεφάλαια ευρωπαϊκών τραπεζών συνιστά κρατική ενίσχυση προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Παρότι μία παρόμοια διερεύνηση θα αφορά ευρύτερα το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι τράπεζες του «Νότου» είναι αυτές που εμφάνισαν σημαντικές ζημιές τα τελευταία χρόνια και που εκμεταλλεύτηκαν τη δυνατότητα συμψηφισμού της μακροχρόνιας κερδοφορίας τους, με ζημιές που έχουν ήδη πραγματοποιήσει, με σκοπό τη μείωση των μελλοντικών φορολογικών τους υποχρεώσεων. 

Σύμφωνα με τον λεπτομερή έλεγχο για την επιβεβαίωση των στοιχείων ευρωπαϊκών τραπεζών (AQR), που πραγματοποιήθηκε για τις ανάγκες της πανευρωπαϊκής άσκησης προσημείωσης, οι ισπανικές τράπεζες έχουν αναγνωρίσει αναβαλλόμενη φορολογική επιβάρυνση ύψους 25 δισ. ευρώ. Παρόλα αυτά, η μέγιστη σχετική συνεισφορά των στοιχείων αυτών στο σύνολο των ιδίων κεφαλαίων του χρηματοπιστωτικού συστήματος εμφανίζεται στην Ελλάδα, όπου τα περίπου 10 δισ. αναβαλλόμενου φόρου αποτελούσαν το 40% των συνολικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών την 31 Δεκεμβρίου 2013 (Διάγραμμα 1, παρακάτω). Πιθανότατα, το μέγεθος αυτό να έχει μειωθεί έκτοτε. 

Διάγραμμα 1. Επίπεδα αναγνωρισμένων στοιχείων αναβαλλόμενης φορολογίας σε απόλυτα μεγέθη (αριστερός άξονας) και ως ποσοστό του συνόλου των ιδίων κεφαλαίων (δεξιός άξονας).

Πηγή: ECB, Aggregate report on the comprehensive assessment.

Παρόλα αυτά, με δεδομένες τις ιδιαίτερα αρνητικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια που ασκούν πιέσεις στην κερδοφορία του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τομέα, καθιστούν τα στοιχεία (deferred tax assets, DTAs) αυτά αμφίβολης αξίας ενώ, σύμφωνα και με την συμφωνία της Βασιλείας ΙΙΙ, θα πρέπει –σταδιακά–  να σταματήσουν να συμπεριλαμβάνονται στα ίδια κεφάλαια των τραπεζών.

Ειδικότερα, το ενδεχόμενο μετατροπής των στοιχείων αυτών σε απαιτήσεις έναντι των φορολογικών αρχών (taxcredits) αποτελεί μορφή κρατικής επιδότησης των τραπεζικών οργανισμών, που δεν παρέχεται εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα (π.χ. ιδιώτες ομολογιούχοι).

Σε κάθε περίπτωση, στο ενδεχόμενο απαγόρευσης της πρακτικής αυτής από πλευράς ευρωπαϊκής επιτροπής, θα οδηγήσει τις ελληνικές τράπεζες σε νέες περιπέτειες και ΑΜΚ με σκοπό τη συμμόρφωση με τα επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας των εποπτικών αρχών.